Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε για τη χλωρίδα του εντέρου

1. Τι είναι τα προβιοτικά;
Ο κάθε άνθρωπος έχει περίπου 2 κιλά βακτηριακή χλωρίδα στο έντερό του. Υπό φυσιολογικές συνθήκες η αναλογία των “φιλικών” βακτηρίων προς τα “παθογόνα” είναι περίπου 80/20. Τα “φιλικά” βακτήρια ονομάζονται και προβιοτικά.

2. Ποιός ο ρόλος των προβιοτικών?
– Κρατούν υπό χωρικό περιορισμό παθογόνους μικροοργανισμούς όπως μύκητες, μούχλες και παράσιτα
– Βοηθούν στην αποτοξίνωση του οργανισμού
– Παράγουν πολλές χρήσιμες για τον οργανισμό ουσίες όπως βιταμίνες, ένζυμα και νευροδιαβιβαστές
– Καθορίζουν την ψυχολογική μας διάθεση και μας βοηθούν στη διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων
– Συνεργάζονται με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος για την αντιμετώπιση μολύνσεων από βακτήρια, μύκητες και ιούς
– Βοηθούν στην πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών
– Ρυθμίζουν την οξύτητα pH του εντέρου, διαμορφώνοντας μη κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη των παθογόνων

3. Ποιές ασθένειες έχουν συνδεθεί με την μείωση των “φιλικών” βακτηρίων;
– Καντιντίαση (υπερανάπτυξη του μύκητα Candida albicans)
– Δυσάρεστη αναπνοή
– Διάρροια
– Εκκολπωματίτιδα
– Δερματικές παθήσεις
– Κοιλιοκάκη
– Δυσκοιλιότητα
– Νόσος Crohn
– Ελκώδης κολίτιδα
– Κυστίτιδα
– Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
– Τροφικές αλλεργίες
– Διαπερατό Έντερο
– Υπογονιμότητα
– Παράσιτα
– Στοματικά έλκη
– Αιμορροΐδες
– Ψυχολογικές μεταπτώσεις
– Πονοκέφαλοι – ημικρανίες

4. Ποιά είναι τα κυριότερα είδη προβιοτικών και ποιός ο ρόλος τους;
– Lactobacillus acidophilus:
Γαλακτοβάκιλλος ο οποίος αναπτύσσεται ταχύτατα και βρίσκεται στο στόμα, στο παχύ έντερο και στον κόλπο. Παράγει το ένζυμο λακτάση. Βοηθά στην εξισορρόπηση των επιπέδων χοληστερόλης. Ενισχύει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την ομαλή περισταλτική κίνηση του παχέος εντέρου.
– Lactobacillus casei:
Βρίσκεται σε όλο τον εντερικό αυλό και επιβιώνει των στομαχικών υγρών καθώς και της χολής. Υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράγει το φολικό οξύ. Βοηθά στην πέψη του αμύλου και της λακτόζης.
– Lactobacillus delbruecki:
Προάγει την υγιή βακτηριακή χλωρίδα του κόλπου, την αρμονική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και του εντερικού αυλού. Βοηθά στην πέψη της λακτόζης.
– Lactobacillus plantarum:
Προάγει την υγιή βακτηριακή χλωρίδα του κόλπου και του εντέρου. Παράγει το φυσικό αντιβιοτικό “λακτολίνη” και το αμινοξύ λυσίνη. Βοηθά στην πέψη των τροφίμων φυτικής προέλευσης και διασπά τα άπεπτα υπολείμματα πρωτεϊνης στo έντερο.
– Lactobacillus rhamnosus:
Προάγει την υγιή βακτηριακή χλωρίδα του κόλπου και του εντέρου. Προστατεύει το ουροποιητικό σύστημα από λοιμώξεις. Είναι ανθεκτικό στέλεχος στις θερμοκρασίες καθώς και στα γαστρικά υγρά και τη χολή. Βοηθά στην αποβολή των τοξινών από το παχύ έντερο.
– Lactobacillus salivarius:
Πολύ ανθεκτικό και ταχύτατα αναπτυσσόμενο στέλεχος το οποίο διπλασιάζει τον πληθυσμό του ανά 20λεπτο. Βοηθά στην πέψη των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων. Αποικοδομεί τα υπολείμματα των άπεπτων πρωτεϊνών στο έντερο. Παράγει τη βιταμίνη Β5 και απομακρύνει τις τοξίνες που παράγουν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί. Βοηθά στην πέψη των τροφίμων φυτικής προέλευσης.
– Lactobacillus sporogenes:
Σπορογόνο βακτήριο εξαιρετικά ανθεκτικό στα γαστρικά υγρά, τη χολή και την υψηλή θερμοκρασία. Δεν χρειάζεται ψυγείο. Υποστηρίζει τη λειτουργία του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθά στην εξισορρόπηση των επιπέδων χοληστερόλης στον οργανισμό.
– Bifidobacterium brevis:
Μάχεται τους παθογόνους μικροοργανισμούς, υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και τη λειτουργία του εντέρου.
– Bifidobacterium infantis:
Κυριαρχεί στον εντερικό σωλήνα των βρεφών. Υποστηρίζει την υγιή πέψη στα μωρά και προστατεύει το έντερο έναντι μολυσμένου τροφίμου ή νερού.
– Bifidobacterium longum:
Το πιο πολυπληθές στέλεχος στον εντερικό αυλό. Μάχεται τα παθογόνα βακτήρια και τους μύκητες. Υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά στην πέψη των φυτικών τροφίμων και εξουδετερώνει τις τοξίνες στο έντερο.

5. Τι τρώνε τα προβιοτικά;
Η τροφή των προβιοτικών ονομάζεται πρεβιοτικά. Τα πιο σημαντικά είναι η ινουλίνη και οι φρουκτο-ολιγο-σακχαρίτες (FOS). Τα προβιοτικά διασπούν τα πρεβιοτικά σε σημαντικές οργανικές ουσίες που ονομάζονται λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs) τα οποία βοηθούν στην ανάπλαση του επιθηλίου του εντέρου (κάτι που βοηθά τα μέγιστα στην αποκατάσταση του διαρρεόντος εντέρου), ενώ εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων όπως η E. coli, η Salmonella και τα Κλωστρίδια. Επίσης τα πρεβιοτικά από μόνα τους βοηθούν στη φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου, το φυσιολογικό του pH, εξισορροπούν τα επίπεδα χοληστερόλης, ομαλοποιούν την αρτηριακή πίεση και ενισχύουν το ήπαρ. Η ινουλίνη επίσης βοηθά στην απορρόφηση των μετάλλων και των ιχνοστοιχείων από τις τροφές.

6. Πως μπορώ να αυξήσω τα προβιοτικά στο έντερό μου;
Λαμβάνοντας συμπλήρωμα προβιοτικών από προσεκτικά επιλεγμένα στελέχη και ποσότητα ικανή (μετράται σε δις cfu δλδ βιώσιμες μονάδες) και σε μορφή που να επιβιώνει των γαστρικών οξέων και των χολικών υγρών ώστε να φτάσει όσο το δυνατό μεγαλύτερη ποσότητα και να εποικήσει το έντερο.
Μειώνοντας τροφές που μειώνουν τα προβιοτικά όπως ο καφές, τα γλυκά, το πρόχειρο φαγητό, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, το λευκό αλεύρι, τη ζάχαρη και το αλάτι.
Αυξάνοντας τροφές που βοηθούν στην ανάπτυξη των προβιοτικών όπως λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Προαιρετικά μπορούμε να λαμβάνουμε και πρεβιοτικά (πχ ινουλίνη και FOS) ώστε να αυξήσουμε τα προβιοτικά μας ακόμα περισσότερο.

Νικόλαος Δαραδήμος

Βιολόγος BSc ΕΚΠΑ MSc Διατροφής Ανθρώπου ΓΠΑ Σύμβουλος Ευεξίας και Υγείας.

Πηγή: www.thinkhealthy.gr